Bulgaristanlı Müslüman Türklerin 3 Mart İsyanı

545 yıl Osmanlı hakimiyetinde kalan Bulgaristan’da bazı çevrelerin 3 Mart tarihini Osmanlı köleliğinden kurtuluş bayramı olarak kutlaması Bulgaristanlı Müslüman Türklerin tepkisini çekiyor. 3 Mart’ın bayram olarak kutlanmasına her yıl düzenledikleri etkinliklerle karşı çıkan Bulgaristan Türkleri Kültür ve Hizmet Derneği (BULTÜRK) Genel Başkanı Rafet Ulutürk, Millî Gazete’nin sorularını cevapladı.

ABDUSSAMET KARATAŞ

Osmanlı Devleti’nin asırlarca adalet ve hoşgörüyle yönettiği Bulgaristan’ı kaybettiği 3 Mart tarihinin Bulgaristan’da milli bayram olarak kutlanması her yıl tartışmaları da beraberinde getiriyor. Bulgaristan’da bazı çevrelerin Osmanlı köleliğinden kurtuluş günü olarak andığı 3 Mart’ın bayram olarak kutlanması Bulgaristanlı Müslümanların tepkisini çekiyor.

 Bulgaristan’da bazı çevreler Osmanlı’nın Bulgaristan’ı kaybettiği gün olan 3 Mart’ı ulusal bayram olarak ilan etti. Nedir bu 3 Mart’ın sırrı?

Şöyle başlayayım. “93 Harbi” olarak bildiğimiz 1877-78 Rusya–Osmanlı Savaşı, Bulgaristan’da “Plevne Savaşı” adıyla anılır, bir saldırı savaşıdır. 18. ve 19. yüzyıllarda Rusya’nın Osmanlı’yı yok etmek, Boğazları ele geçirmek, sıcak denizlere çıkmak ve 3. Roma İmparatorluğu çanlarını İstanbul’da çalmak için açtığı 15. savaştır.

Dedim ya, bu bir saldırı savaşıdır. 3 Mart tarihi de, bu çılgın savaşa son veren, Rusya İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında San Stefan’da -bugünkü Yeşilköy’de- ateşkes ve geçici barış tutanağının imzalandığı tarihtir. Bu ikili protokolün ömrü 3 aydır. 1878’in Temmuz ayında büyük güçler Berlin Kongresi’ni toplamıştır ve Berlin Kongresi’nde alınan ilk karar, San Stefano geçici protokolünü geçersiz ilan etmesi olmuştur. Büyük devletler yuvarlak masaya oturduklarında 3 Mart protokolünü arşive vermişlerdir.

 ATALARIMIZ OSMANLI SAFLARINDA SAVAŞTI

Atalarımızın Osmanlı ordusu saflarında savaştığı 93 Harbi’nde, Bulgar kiliselerinde “II. Aleksandır Ayini” dinlemeye, kutlamalara, atalarımızı öldürenlerin anıtlarına çiçek, çelenk taşımaya zorlanması vs. akıl alır şeyler değildir. Atalarımızı öldürenleri “kahraman” olarak sevip saymamızı kabul ettirmeye çalıştılar. 1878’de Rusya, Bulgaristan’ı “kurtarmamış”, Rusya Bulgaristan’ı işgal etmiştir. Bugün Bulgaristan kamuoyu bile bu konuda ikiye bölünmüş ve sert bir çatışma içindedir. Soydaşlarımız ve Bulgaristan Müslümanları bu cephede gerçekçi bir pozisyon almıştır.

 3 MART’IN BULGARİSTAN’IN TARİHİNDE YERİ YOK

Bulgaristan’da 3 Mart ne zamandan beri kutlanıyor?

1888’den 1944’e kadar 3 Mart gününde Bulgaristan’ın Osmanlı köleliğinden kurtuluş günü olarak anılmış, 1944-1978 yılları arasında bu kutlamalar yasaklanmış ve savaşın 100. yıldönümü vesilesiyle Sofya’da savaş gazileri anıtına ancak çelenk konmuş, 1990 yılına kadar bu anma törenlerinde sadece 20 pare top atışı yapılmıştır. 1991’de 3 Mart milli bayram ve tatil günü ilan edildi ve toplumu tamamen parçaladı. Bu bakıma, 3 Mart’ın Bulgar tarihinde yeri yoktur. Milli bayram olarak kutlanması anlamsızdır. Bulgar Anayasası’nda bile bu konuda madde yoktur.

Bulgaristan anayasasında 3 Mart’ın anlamı nedir ve ne yazar?

3 Mart, 1880 yılında tatil günü ilan edilip bayram olarak anılmıştır. İlk kutlama da Sofya’da yapılmış ve “Bulgaristan’ın kurtarıcısı olarak tanıtılan” Rusya imparatoru II. Aleksandır’ın tahta çıkmasının yıldönümü anılmıştır. 1888 yılında ilk olarak Bulgaristan’ın Osmanlı hükümdarlığından kurtuluş günü olarak anılmıştır. 10 yıl sonra 1890’da milli bayram ve tatil günü ilan edilmiştir. İlk kutlamalar Plevne’de yapılmıştır.

 BULGAR KAMUOYU GERÇEKLERİ ÖĞRENMEYE BAŞLADI

3 Mart kutlamalarına Bulgaristan başbakanı katılmayacağını açıkladı, doğru mu ve neden katılmıyor?

Bu konu Bulgaristan’da can alıcıdır. 2018’de 3 Mart kutlamalarına Moskova’dan hükümet ve devlet heyeti gelmedi. Rusya Federasyonu Doğu Ortodoks Kilisesi Başpiskoposu Kiril geldi. Şipka’da yaptığı konuşmasında, “Biz sizi kurtardık ve ebediyen minnettar olmanız gerekir” dedi. Başbakan Borisov bu törene katılmadı. 2016’da ise Bulgaristan Cumhurbaşkanı Plevneliev katılmamıştı. 93 Harbi’nde Rusya’nın rolü üstüne Bulgaristan’da yeni bakış açısıyla yazılmış kitaplar çıktı, tanıtıldı, tartışılıyor. Araştırmacı yazar İvo İncev, “San Stefano Yalanı” ve 3 cilt olan “Sıvı Dostluk” araştırmasıyla 3 Mart yalanını okurlarına anlattı. Bulgar kamuoyu gerçekleri öğrendikçe, 3 Mart törenlerinden uzaklaştı ve daha da uzaklaşacaktır.

 3 MART GÜNÜ 4-5 MİLYON ŞEHİDİMİZİ ANMA GÜNÜDÜR

Geçen sene Edirne Konsolosluğu kutlamadı, büyükelçilik de kutlama yapmadı ama İstanbul Başkonsolosluğu nedense her sene hiç kesintisiz kutluyor, ne diyeceksiniz bu konuda?

BİZ gitmedik. 3 Mart’ı milli bayram ve Rusya saldırganını da “kurtarıcı” olarak tanımadığımızı ve saymadığımızı Bulgaristan Stratejik Araştırma Merkezi (BGSAM) ve Bulgaristan Türkleri Kültür ve Hizmet Derneği (BULTÜRK) olarak duyurduk. Bulgaristan Türklerinin Sesi gazetemizde ve “www.ghaber.org elektronik politika ve aktüel haber yayınımızda görüşlerimizi açıkladık ve davet edilen her yere koşarak gidenlere, “uyanın”, “kendinize geliniz” uyarısında bulunduk.

Yazılarımız, uyarılarımız destek buldu. Ne yazık ki, bizi vatanımızdan kovanların her çağrısına uyan bir sürü gibiyiz. Türk milli bilinciyle dolmamız belki bir kuşak daha sürecek. Rusya’nın 100 yıllık propagandasından 3 günde kurtulunmuyor. Olay politiktir, konsolosluk bu töreni bile bile yaptı, sanki bizi ne kadar zehirleyebildiklerini yokladı. Gözümüzün açılıp açılmamış durumunu sınadı. Soydaşlarımı temsil eden dernekçi, federasyon başkanı ve bazı aydınlarımızın tavrından utanıyorum. 30 yıl geçti hâlâ akla karayı seçemiyorlar. Şimdi de gitmeyin diyorum. Gidilecekse bize konuşma hakkı tanınsın ve 3 Mart’ın ezilip köle edildiğimiz gün olduğunu anlatalım. 3 Mart olmasaydı, biz Bulgaristan’da en az 5 milyon Müslüman Türk olacaktır. 3 Mart, 4-5 milyon şehidimizi anma günüdür. Bizim için başka bir anlamı olamaz.