Rafet ULUTÜRK – Uluslararası Kadın Kongresi Konuşma Metni
“Türk Dünyasında Kadın: Geçmişten Geleceğe Stratejik Bir Güç”
Saygıdeğer Kaymakamım, Bayrampaşa Belediye Başkanım,
Kıymetli akademisyenler,
Değerli konuklar,
Dünyanın dört bir yanından gelen kıymetli misafirler…
Hepinizi en içten sevgi ve saygılarımla selamlıyorum.
Bugün burada yalnızca bir toplumsal meseleyi konuşmak için değil;
Türk dünyasının geçmişini daha iyi anlamak, bugününü güçlendirmek ve geleceğini güvence altına almak için bir araya geldik.
Konumuz kadındır.
Ama yalnızca “kadın sorunları” değil…
Bir milletin kaderini, yönünü, vicdanını ve yarınlarını belirleyen en güçlü toplumsal dinamiktir kadın.
Kadının hayat içindeki yeri, hiçbir zaman sadece aile içi rollerle açıklanamaz.
O, bir toplumun:
- kültürünü taşıyan hafızasıdır,
- değer sistemini kuran vicdanıdır,
- üretimi büyüten görünmez motorudur,
- eğitimi şekillendiren temel gücüdür,
- zor zamanlarda ayakta tutan direncidir,
- geleceğe yön veren aklıdır.
Bu yüzden kadın meselesi yalnızca bir hak meselesi değildir;
bir medeniyet meselesidir, bir kalkınma meselesidir, bir insanlık meselesidir.
1. Tarih Boyunca Kadın: Bir Medeniyetin Kuran Eli
Türk tarihinde kadın hiçbir dönemde kenarda, gölgede, edilgen bir figür olmadı. O, her zaman tarihin öznesi, medeniyetin kurucu gücü oldu.
Eski Türklerde hatun, kağanla birlikte devletin yönetim ortağıydı.
Selçuklularda kadınlar şifahaneler, medreseler, vakıflar kurarak şehir düzeninin temel taşlarını döşediler. Osmanlı’da hanedan kadınları imar faaliyetlerinde, diplomatik ilişkilerde, sosyal yardım ağlarında aktif bir rol üstlendiler.
Bu örnekler bize şunu gösterir:
Türk kadını tarihin seyircisi değil, tarih yapan güçtür.
2. Balkanlardan Orta Asya’ya: Direniş ve Dayanıklılığın Kadın Yüzü
Türk dünyası, tarih boyunca büyük göçler, baskılar, acılar ve kırılmalar yaşadı. Bu zorlu dönemlerin yükünü taşıyan, toplumun ayakta kalmasını sağlayan yine kadınlar oldu.
1989 Bulgaristan Türklerinin direnişi bunun en yakın ve çarpıcı örneğidir:
-
Asimilasyona karşı sokaklara ilk inen kadınlardı.
-
Rejimin baskısı karşısında geri adım atmayan kadınlardı.
-
Göç yollarında aileyi ayakta tutan yine kadınlardı.
Bu direniş, yalnızca bir topluluğun kaderini değil; bir rejimin ve bir coğrafyanın tarih akışını değiştirdi. Türkiye’ye göç eden Bulgaristan Türk kadınları, özellikle Bursa gibi sanayi şehirlerinde emekleriyle kadın istihdamını ve üretimi yeni bir seviyeye taşıdılar.
Bu gerçek bize şunu gösterir:
Kadın değişime uyum sağlayan değil, değişimi başlatan güçtür.
3. Modern Dünyada Kadın: Yeni Bir Paradigma
Kadını anlamak için bugün sadece tarihe bakmak yetmez.
Modern sosyal bilimlerin kavramları da kadının konumunu yeniden okumamızı sağlar:
• Toplumsal Cinsiyet
Rollerin kültürel olarak şekillendiğini gösterir.
Değiştirilebilir, dönüştürülebilir bir toplumsal yapıyı işaret eder.
• Kültürel Temsil
Medya, sanat, edebiyat kadını nasıl gösteriyorsa toplum da kadını öyle görür.
Temsil, gerçekliği şekillendiren büyük bir güçtür.
• Kadın Özneliği
Kadının kendi sesini duyurması, kendi hikâyesini yazmasıdır.
Türk kadınının tarihsel duruşu bu kavramın en güçlü örneğidir.
Bu kavramlar sadece akademik değildir; ekonomiyi, kültürü, toplumsal huzuru ve siyasal istikrarı doğrudan belirleyen mekanizmalardır.
4. Kadın Güçlenirse, Türk Dünyası Güçlenir
Türk dünyasında kadın; yalnızca evin değil, toplumun direğidir.
Coğrafyalar değişir, sınırlar değişir, rejimler değişir…
Ama kadın:
- kültürü koruyan,
- dili yaşatan,
- nesli yetiştiren,
- toplumu yeniden kuran
değişmeyen sabittir.
Bu nedenle kadın merkezli politikalar bir lüks değil; gelecek vizyonunun zorunlu bir gereğidir.
Kadın güçlenirse toplum güçlenir. Kadın görünür olursa kültür zenginleşir.
Kadın özne olursa gelecek güvence altına alınır.
5. Geleceğe Yön Verecek Beş Stratejik Adım
Türk dünyasında kadının potansiyelini açığa çıkarmak için atılması gereken adımlar nettir:
1. Eğitimde fırsat eşitliği ve dijital dönüşüm
Kız çocuklarını geleceğin teknolojilerine hazırlamak.
2. Kadın girişimciliğini desteklemek
Türk dünyası kadın girişimci ağları kurmak.
3. Siyasette ve kararlarda kadın temsili
Kadının söz hakkını ve karar gücünü artırmak.
4. Kültürel temsili güçlendirmek
Medya ve sanat alanlarında kadının gerçek ve çok boyutlu temsilini sağlamak.
5. Türk Dünyası Kadın Dayanışma Platformu
Ülkeler arası kadın işbirliğini kurumsallaştırmak.
Bu adımlar yalnızca kadınları değil,
bütün Türk dünyasını güçlendirecektir.
Gelecek Kadınla Kurulacak
Saygıdeğer katılımcılar,
Kadının dünyadaki ve hayattaki yeri bir eşitlik tartışmasından ibaret değildir.
Bu; bir gelecek güvenliği meselesidir.
Bir medeniyet meselesidir.
Bir insanlık meselesidir.
Türk dünyası dün kadınla yükseldi,
bugün kadınla direniyor,
yarın kadınla güçlenecektir.
Bu konferansın amacı, kadını merkeze alan ortak bir gelecek vizyonunu
bilimsel temele, toplumsal kararlılığa ve uluslararası işbirliğine dönüştürmektir.
Kadın güçlenirse toplum güçlenir.
Kadın görünür olursa kültür zenginleşir.
Kadın özne olursa gelecek güvence altına alınır.
Hepinizi saygıyla selamlıyorum. Bu buluşmanın, Türk dünyasında kadın çalışmalarına yeni bir yön ve yeni bir umut katacağına inanıyorum.
Teşekkür ederim.

