Bulgaristan Aydınlarından İsim Değiştirmeye imza atanlar
BULGARİSTAN’DA TÜRK AYDINLARININ İSİM DEĞİŞTİRMEYİ KABUL EDENLER
Bulgaristan Türklerinden 3 kişi imzalamadı… Bulgarların verdiği belgeyi imzalayanlar ve imzala(YAN)mayanları tanıyalım.
Elinizdeki eseri okuyanların kesin dikkatini çeken bir husus, 25 Aralık 1984 ile 25 Mart 1985 tarihleri arasında Bulgaristan’daki Türklerin kasaba kasaba, semt semt, köy köy, hane hane hiç istisnasız hepsinin daire ve evlerine, çalıştıkları mekânlara devlet emriyle isim değiştirme gerekçesiyle girip zulüm edilmiş olmasıdır. Silahsız Türkler ile silahlı devlet güçleri arasında 3 ay süren adeta bir iç savaş yaşanmıştır. Soykırım denemesi şiddetliyle kanlı gerçekleşen bu terörle 1 253 523 Bulgaristan Türküne Bulgar isimli kimlik verildiğini şahsen BKP MK Politik Büro üyesi, İç İşleri Bakanı ve 1985-1988 yılları arasında yüksek devlet yetkililerinden kurulu sözüm ona “soya dönüş” Geçici Komisyonu Başkanı olan Dimitır Stoyanov tarafından açıklanmıştır. İsim değiştirme gerekçesiyle gerçekleştirilen soykırım denemesi aslında fiili dil, dil, gelenek, kültür kırımı ve Bulgaristan’da Türklüğü ebediyen yok etme denemesi oldu. Türkler, şiddetlenen sert zulümle gelen değişiklikleri kabul etmedi ve direnişin kıvılcımları her yerde çakmaya başladı. Bulgar isimleri ancak kışla, okul ve hastanelerde, bir de ücret alırken ve çöp, su, elektrik ve ceza öderken kullanıldı. İşlerin gitmediğini ve toplumun Bulgarlar ve Müslümanlar olarak parçalandığını gören BKP ve devlet yönetimi zorla isim değiştirme kampanyasından 4 ay sonra Temmuz 1985’te Bulgaristan Türkleri arasından kendine sadık sandığı ismi değiştirilen aydınlardan 39 kişiyi Sofya’da Vatan Cephesi Milli Konseyi’ne topladı ve özeti aşağıdaki gibi olan bir Bildiri imzalattı. “Pomaklar yani beş asırlık Osmanlı esareti yıllarında zor kullanılarak İslamlaştırılan ve halk olarak asimile edilen Bulgarların soya dönüş süreci artık 100 yıldan beri devam ediyor. Nesnel ve yasal nitelikli olan bu süreç halk iktidarı yıllarında yaygınlaşarak tamamlanma yoluna girerek dalgalı bir şekilde kendine yol açtı.
Çağdaş Bulgar toplumunda derin ekonomik, sosyal, politik ve kültürel değişiklikler
gerçekleşti. Hayatın her dalında vatandaşların gerçek eşit haklılığı sağlandı. Bu temel üzerinde bir Bulgar halk ve ulusunun oluşmasına açılan tarihsel görüşler yerleşti.
İsimlerin değiştirilmesiyle Osmanlı esaretinden kalan en ağır yaralardan biri silinmiş oldu.
Türk yazarları da olmak üzere, dünya tarihçilerinden birçokları Osmanlının esaret altına aldığı halklara karşı sistemli asimile etme siyaseti uyguladığını yazmıştır.
Yalan ve iftiraya dayanan Türkiye propagandası “Türklerin Bulgarlaştırdığını” anlatıyor. Yeni anti- Bulgar propagandasında yüzlerce ve binlerce ölü ve yaralıdan, kadın ve kızların ırzına geçildiğinden ve şiddet gördüğünden, camilerin yakıldığından söz ediliyor. Müslümanların hepsinin Türk olduğu iddia ediliyor. Gerçekleri savunan sesimizi yükseltirken ve yalan ve iftiraları kınayarak, şu beyanda bulunuyoruz:
“Dede, nine, baba ve analarımızın inancına bakılmaksızın, biz, tüm Bulgarlar, aynı milli kadere, aynı milli karaktere, aynı maneviyata ve aynı emellere sahip olduğumuza inanıyoruz. Biz, Bulgar halk köklerimize yabancı olan isimlerden gönüllü olarak ve inanarak vazgeçen Bulgarlarız.”
Bulgar Telgraf Ajansı BTA’nın bu bildiriyi halkımıza ve dünyaya duyurmasını rica ederiz.
İ m z a l a y a n l a r:
1-Nadiye Ferhatova – Nadya Asparuhova, BKP MK üye adayı; BHC Devlet Konseyi üyesi; Kırca Ali BKP İl Komitesi sekreteri.
2-Şükrü Tahirov – Orlin Zagorov, BHC Devlet Konseyi katında Toplumun Manevi Değerlerini Geliştirme Konseyi Başkan Yardımcısı, Kültür Komitesi üyesi ve Felsefe Bilimleri Doktoru.
3-Hasan Karahüseinov – Asen Sevarski, Bulgar Yazarlar Birliği üyesi; şair, “Yeni
Hayat” dergisi Baş Redaktör Yardımcısı, kıdemli kültür eylemcisi. (İsim değiştirme zulmüne dayanamayan oğlu Mehmet kendisini yakmıştır.)
4-Salif İlyazov – Aleksandır Kolev BKP MK üye adayı, felsefe bilimleri doktorudur.
(İsim değiştirme zulmüne tepki gösteren oğlu ile eşi çocuğuyla birlikte ABD kaçmıştır.)
5-Vejdi Raşidov – Raşko Radişev, Bulgar Güzel Sanatlar Birliği üyesidir; Ulusal ve uluslararası ödüllerle ödüllendirilmiştir, Güzel Sanatlar Akademisinde öğretim üyesidir. (İsim değiştirme sürecinden sonra MULTİ GRUP ekibine alınmış, GERB partisinden 2009’da I. ve II. Boyko Borisov hükümetinde Kültür Bakanı olmuştur. Kültü Bakanı sıfatıyla Kırca Ali Devlet annesinin adına Türk Tiyatrosunu kapatmıştır.)
6-Hamdi Mutafov – Evgeni Mutafov, Bulgaristan Milli Tarım Sanayi Konseyi Başkan Yardımcısı görevinde bulunmuştur.
7-Ali Aliev – Александър Александров, BKP MK üye adayı; Razgrad BKP İl Komitesi Sekreteri; Kıdemli Kültür adamı; Felsefe Bilimleri doktoru.
8-Elmaz Tatarova – Blaga Tatarova, BKP MK üye adayı; Bulgar Kadınlar Hareketi
Komitesi üyesi; tarih bilimleri doktoru; faşizme ve kapitalizme karşı mücadele kahramanı. (Faşistlerle çarpışmada öldürülen Selvili partizan Adil Tatarov’ın kız kardeşidir.)
9-Hamdi Mustafov – Hristo Marinov, milletvekili, Vatan Cephesi Milli Konseyi üyesidir.
10-Ömer Dahilov – Юрий Данаилов, milletvekili, Razgrad ili Loznitsa belediyesinden Sosyalist Emek Kahramanıdır.
11-İbrahim Tatarlı – İlko Tatarliev, “L. Jivkova” Balşkanistik Enstitüsünde kıdemli
bilim işçisi, felsefe bilimleri doktoru. (Bildiriyi imzaladıktan sonra Profesör olmuştur.)
12-Ali Rafiev – Aleksandır Rafailov, milletvekili, Halk Meclisi Komisyonunda Başkan Yardımcısı görevinde bulunmuştur. Faşizme ve kapitalizme karşı savaşçıdır. (Ali Rafiev BKP MK Türk Şübesinde ilk görevlidir. 1967 yılında Türk Okullarının kapatılmasına karşı rapor hazırladığından dolayı, görevinden alınmış, linç edilmek istenmiş, fakat SSCB Devlet Başkanı Podgorni’nin Sofya ziyareti esnasında, Sovyet lider onu kurtarmıştır. İsim değiştirme zulmüne tepki gösteren 2 yakını idam edilirken, biri de kendisini yakmıştır.)
13-Saliha Abilova – Svetlana Dilova, BKP MK üye adayı Bulgar Kadınlar Hareketi
Şumen İl Konseyi Büro üyesidir.
14-Ümmügül Pirova-Yuliya Pirinska, Razgrad Bulgar Sendikalar Birliği İl Konseyi Başkanıdır.
15-Naci Ferhadov – Aleksey Brezin, şair, Bulgar Yazarlar Birliği üyesidir.
16-Ridvan Çauşev – Radul Çavdarov – Komünist Gençlik Örgütü Merkez Komitesi üyesidir.
17-Zeynetti Nurieva – Bora Bozova, Aytosludur. Balkanistik Enstitüsünde asistan. Bilim doktorudur. Bulgar Kadın Hareketi Komitesi Büro üyesidir.
18-İsmail Cambazov – İvaylo Cambazki, “Sofya*Pres” Ajansı Baş Redaktör Yardımcısı; gazeteci, Nüvvab’ta 1 yıl okumuştur. Sofya İslam Enstitüsü ilk müdürüdür.( Antiİslam Konulu Bilimsel Doktora Tezi savunmuştur. BKP üyesidir.)
19-İbrahim Yalamov – İlko Yalamov, Bulgar Milimler Akademisinde kıdemli asistan, Felsefe Bilimleri Doktorudur. BSP milletvekili olmuştur. İslam Enstitüsü Rektörü. Bildiriyi imzaladıktan sonra doçent olmuştur.)
20-Muhiddin Mehmedov-Maksim Blagoev, Bulgar Bilimler Akademisi kıdemli
asistanı, Felsefe Bilimleri Doktorudur, BKP üyesidir.
21-Ahmed Nuriev– Aleksey Dülevski gazeteci, Bulgar Radyosunun Türkçe yayınla550 Bulgaristan Türkleri rında çalışmıştır. (Bildiriyi imzalamamış ve kendisine işten çıkarılmıştır.)
22-Dr. İsmail Ferhadov – Slav Asparuhov, Kırca Ali il hastanesinde görevli hekimdir. Bilimleri Doktorudur. (Bildiriyi imzalayanlardan biri olan Nadiye Ferhadova’nın eşidir.)
23-Hikmet Efendiev -Viktor Orlinov, dört dil bilir. Bulgar Milli Televizyonunda gazeteci olarak çalışmıştır. (Bildiriyi imzalamamıştır. İşten atılmış ve başka bir işte de çalışmasına olanak tanınmamıştır.)
24-Muhammed Mehmedov – Mihail Yançev, Bulgaristan Tercümanlar Birliği üyesidir, gazeteci ve Sofya “Kl. Ohridski Üniversitesinde” öğretim üyesidir.
25-Adem Ademov – Andrey Andreyev, gazeteci, “Yeni Işık” gazetesinde Şube Şefi ve Tarih Bilimleri Doktorudur.
26-Seit Kerimov – Ruslan Emilov, gazeteci, Kırca Ali İl Kültür Komitesi Konseyi Başkan Yrd.,
27-Yasen USTRENSKİ – Türk ismini geri almamıştır. Bulgar Yazarlar Birliği üyesi, Kırca Ali İli, Cebel Belediyesi çocuk sanat evi müdürüdür.
28-Feyim Hüseyinov –Filip Horozov, Bulgar Yazarlar Birliği üyesi, gazeteci, Kırca Ali “Yeni Hayat” gazetesinde çalıştı.
29-Hasan Tekkeliev – Asen Tekelliev, Sofya Radyosu Bulgaristan Türklerine Mahsus Türkçe Yayınlar Müdür Yardımcısıdır.
30-Rafet Seydaliev – Radi Semov, Kırca Ali BKP Kırca Ali İl Komitesi Sekreteri, Felsefe bilimleri doktorudur. (Türkiye’ye göç etmiştir.)
31-Dr. Emil HRİSTOV, (?) Dulovo (Akkadınlar hastanesi başhekimidir.
32-Mustafa Ömerov – Марин Коларов, Tırgovişte BKP İl Komitesi Büro üyesi ve Obitel Belediyesi BKP Sekreteridir.
33-Benide Eminova – Bina Georgieva, milletvekili, Şumen Komünist Gençlik Teşkilatı İl Komitesi sekreteri
34-Ülviye Ahmemova – Yülyana Hristova, milletvekili, Tolbuhin.
35-Basri Süleymanov –Boyço Şteryanov,İumen İli, Yeni Pazar (Novi Pazar) Bulgar Sendikalar Birliği Sekreteridir.
36-Ahmet Sadullov – Aldemir Siderov, Sofya “Kl. Ohridski Üniveristesinde” doçent, Trih Bilimleri doktorudur. Osmanlı Tarihi eserini yazmıştır. (Bildiriyi imzaladıktan sonra profesör oldu.)
37-Fahrettin Halilov – Kamen Kalinov, BKP MK üyesi, milletvekili, “Yeni Işık” gazetesi Baş Redaktörü, kıdemli kültür eylemcisi, tarih bilimleri doktoru.
38-Yüksel Çavuşev – Yuri Çavdarov, Razgrad Dram Tiyatrosunda rejisördür. Vatan Cephesi Milli Konseyi üyesidir. Azerbaycan’da okumuştur.
39. Ahmet Halilov Aliev – Razgrad
Bildiriyi imzalayanlar birbirini tanımayan kişilerdir.
Naci Ferhadov, Ahmet Nuriev ve Hikmet Efendiev’in bu hainlik belgesini imzalamamış olmaları, durumda değişiklik getirmemiş, gazetelerde isimleri ”imzalayanlar” cetveline eklenmiştir. Bu bildirinin imzalanmaması halk tarafından büyük bir kahramanlık olarak değerlendirilmiştir.
Bu da bildirinin tepkili halkı kandırmak üzere derlendiğini ortaya koymuştur.
Benzer Bildiriler Bulgaristan Müslümanları Diyaneti Başmüftülüğü kadrolarına ve il müftülerine de imzalatılarak yayınlanmıştır. Bu belgelerin halk üzerinde etkili olduğunu söyleyemeyiz. Yakın tarihinde en büyük terör saldırısına maruz kalan Bulgaristan Türkleri 1985 Temmuzunda derlenip yaralarını sarma gayretindedir. Bu yaralar günümüze kadar kapanmamıştır.
BGSAM – Oya CANBAZOĞLU